سردردهای سینوسی به علت التهاب و تورم سینوس‌ها اتفاق می‌افتد و علائم آن مشابه سردردهای میگرنی یا تنشی است. با توجه به اینکه سردردها انواع مختلفی دارد و هر کدام با علائمی خاص بروز می‌کند، در این مطلب قصد داریم شما را با علائم اختصاصی سردرد سینوسی و علت بروز آن آشنا کنیم. همچنین انواع شیوه‌های درمانی آن را معرفی کنیم.

اگر می‌خواهید در زمینه سردرد سینوسی اطلاعات دقیقی داشته باشید تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
سردرد سینوسی (سینوزیت) چیست؟

حفره‌های کوچک پر از هوا که پشت استخوان گونه و پیشانی قرار دارد سینوس نام دارد. این حفره‌ها از طریق یک مجرای کوچک به بینی وصل می‌شوند و باعث می‌شوند ترشحات به راحتی داخل بینی ریخته شود.

در مواقعی‌که بافت و سلول‌های سینوس‌ها متورم و ملتهب شوند و سینوس‌ها نتوانند به طور طبیعی تخلیه شوند، با افزایش فشار درون سینوس‌ها، سردرد هم بروز می‌کند که به آن سردرد سینوسی گفته می‌شود.

بهترین دکتر سردرد ابتدا بیمار را معاینه می‌کند و به علائمی که بیمار شرح می‌دهد توجه می‌کند، سپس بر اساس آن داروی مناسب را تجویز می‌کند.
علت سردرد سینوسی چیست؟

یکی از علت‌های شایع برای بروز سردرد سینوسی عفونت است. عفونت‌ها با منشا ویروسی و قارچی موجب ایجاد تورم در بافت‌ها می‌شود و توانایی تخلیه‌ی سینوس‌ها را کم می‌کند. از طرف دیگر التهاب در بافت‌ها نیز با افزایش تولید مایعات و عدم توانایی تخلیه‌ی آن‌ها موجب بروز سردرد سینوسی می‌شود.

همچنین افرادی که به طور مکرر شنا یا غواصی می‌کنند یا کسانی که به ارتفاعات می‌روند، سابقه‌ِ‌ی آلرژی یا آسم دارند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به سردرد سینوسی هستند.
علت سردرد سینوسی در کودکان چیست؟

با توجه به اینکه در اغلب موارد سردردهای سینوسی با سینوزیت همراه است، در کودکان هم انتظار می‌رود بروز علائم سینوزیت با بی‌حالی، تب، ورم اطراف بینی و چشم و ترشحات بینی به رنگ زرد یا سبز همراه باشد. با اینکه عفونت‌های سینوس با منشا ویروسی اغلب بدون درمان از بین می‌رود، اما عفونت‌های باکتریایی باید با آنتی‌بیوتیک درمان شود تا از پایدار شدن عفونت و شدید شدن علائم جلوگیری شود.

نشانه‌های سردرد سینوسی چیست؟

اولین علامت سردرد سینوسی درهای ضربان‌دار و مبهم در نواحی سینوسی است که با تکان دادن سر تشدید می‌شود. همچنین افراد مبتلا به سردردهای سینوسی ممکن است در پشت یا زیر چشم هم دردهای مبهمی را احساس کنند. در کنار این موارد سایر علائم سردرد سینوسی شامل موارد زیر است.

    خستگی
    گرفتگی و ترشح زرد یا سبز رنگ از بینی
    احساس فشار در گونه و پیشانی
    درد منتشر شده در دندان، فک یا نقاط دیگر صورت
    حساس شدن صورت بیمار به لمس

در چه موقعیت‌هایی سردرد سینوسی تشدید می‌شود؟

یکی از ویژگی‌های سردرد سینوسی این است که به تغییرات دمایی حساس است، یعنی وقتی از یک اتاق گرم بیرون می‌روید که هوا سرد است، میزان سردرد تشدید می‌شود. همچنین در مواقعی که فرد سر خود را حرکت دهد و به طرف پایین خم کند شدت سردرد بیشتر می‌شود.
شیوه تشخیص سردرد سینوسی چگونه است؟

اولین اقدام پزشک برای تشخیص سردرد سینوسی گرفتن شرح حال از بیمار است. به این منظور در مورد زمان و بروز سردرد و نشانه‌های همراه با سردرد از بیمار سوال می‌کند و در صورت نیاز معاینات فیزیکی انجام می‌دهد.

درصورتی‌که این موارد نتواند شواهد کافی از علت ابتلا به سردرد سینوسی ارائه کند، لازم است از تصویربرداری سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی استفاده شود.

برای مشاوره درمانی انواع سردرد سینوسی، میگرنی یا تنشی می‌توانید بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب را از لیست پذیرش۲۴ انتخاب کنید.
شیوه‌های درمان سردرد سینوسی چگونه است؟

هدف از درمان سردرد سینوسی کم کردن التهاب و تورم سینوس‌ها و ایجاد شرایطی برای تخلیه‌ی سینوس‌ها از ترشحات است. به این ترتیب در درمان بر کاهش درد و از بین بردن عوامل بیماری‌زا تمرکز می‌شود. موارد زیر بهترین راه‌ها برای درمان سردرد سینوسی است.
دارودرمانی سردرد سینوسی

درمان سردرد سینوسی با دارو اثربخشی بالایی دارد. به همین دلیل از انواع دارو برای بهبود وضعیت بیماران استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است.

    آنتی‌هیستامین

بهترین قرص برای سردرد سینوسی آنتی‌هیستامین‌ها هستند که در مواردی که آلرژی علت بروز سردرد باشد می‌توانند علائم سردرد را کم کنند. زیرا در کاهش احتقان بینی نقش دارند. آنتی‌هیستامین‌های خوراکی مانند دیفن هیدرامین، ستریزین، لوراتادین، بنادریل داروهای موثر در کاهش سردرد سینوسی است.

    مسکن برای درمان سردرد سینوسی

داروهای مسکن برای درمان سردرد سینوزیتی با کاهش التهاب سینوس‌ها به بهبود درد آن کمک می‌کند. به این منظور می‌توانید داروهای بدون نسخه مانند ناپروکسن و ایبوپرفن، آسپرین یا استامینوفن را از داروخانه تهیه کنید. البته دقت داشته باشید بهتر است آسپرین را به کودکان زیر ۱۸ سال ندهید و به جای آن از استامینوفن که برای آن‌ها ایمن‌تر است استفاده کنید.

    اسپری بینی

استروئیدهای بینی موجب کاهش التهاب در بینی می‌شوند و سردردهای سینوسی با علت آلرژی را درمان می‌کنند. مزیت استفاده از این داروها این است که هیچ عارضه‌ی جانبی ندارند. فلوتیکازون و تریامسینولون دو نمونه از اسپری‌های بینی هستند که بدون نسخه می‌توان آن‌ها را از داروخانه تهیه کرد.

اگر می‌خواهید سردرد را به شکل تخصصی درمان کنید، بهتر است به متخصص بیماریهای مغز و اعصاب مراجعه کنید تا پزشک مناسب‌ترین راهکار درمانی را به شما پیشنهاد دهد.

    داروهای دکونژستان

داروهای دکونژستان به شکل قرص و بینی در دسترس است و می‌توان آن‌ها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. دکونژستان مانند سودافد، نئوسینفرین، استیفد از انواع داروهای دکونژستان موثر در رفع سردرد سینوسی هستند. باید به خاطر داشته باشید مصرف بیش از ۳ روز اسپری دکونژستان موجب ایجاد عوارض می‌شود، مگر اینکه پزشک این اسپری‌ها را تجویز کند.

    آنتی‌بیوتیک

وقتی علت سردرد سینوسی باکتریایی باشد، استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند عامل بیماری را از بین ببرد و موجب بهبود سردرد شود. در مواردی که سردرد مزمن نشده طول دوره درمان نهایتاً ۱۵ روز است، اما با مزمن شدن سردرد لازم است بیمار ۳ یا ۴ هفته آنتی‌بیوتیک مصرف کند.
درمان‌های خانگی سردرد سینوسی

درمان‌های خانگی ساده و آسان هستند و هر فردی به تنهایی از عهده انجام آن برمی‌آید. این شیوه‌ها در صورت تکرار اثربخشی مطلوبی دارند و شدت دردهای سینوسی را کم می‌کنند. موارد زیر بهترین درمان‌های خانگی سردرد سینوسی است.

    یکی از راه‌های موثر برای از بین بردن سردرد سینوسی، هیداراته کردن بدن از طریق نوشیدن ۸ لیوان آب یا آبمیوه در طول روز است.
    یکی از اقدامات خانگی برای از بین بردن سردرد سینوسی ماساژ دادن نواحی سینوسی با انگشت اشاره و میانی است. هنگام ماساژ دادن می‌توانید از روغن‌های گیاهی هم استفاده کنید.
    استفاده از دستگاه بخور یک شیوه خانگی برای درمان سردرد است که می‌تواند راه‌های هوایی مسدود شده بینی را باز کند و با مرطوب نگه داشتن آن در کاهش علائم سردرد موثر باشد.
    دوش آب گرم یا استفاده از کمپرس آب گرم هم می‌تواند به تخلیه‌ی ترشحات و بهبود علائم سردرد سینوسی کمک کند.

درمان سردرد سینوسی با جراحی

افرادی که مبتلا به سینوزیت مزمن هستند و داروها نمی‌توانند علائم بیماری را از بین ببرند، بهتر است از روش جراحی استفاده کنند. عمل جراحی آندوسکوپی با برداشتن پلیپ‌ها و خارهای استخوانی مسیر هوایی را باز می‌کند و موجب کم کردن شدت سردردهای سینوسی می‌شود.
چگونه از بروز سردرد سینوسی پیشگیری کنیم؟

اصلی‌ترین اقدامات برای جلوگیری از بروز سردرد سینوسی یا کم کردن تعداد دفعات آن شامل موارد زیر است:

    درصورتی‌که غذا یا ادویه خاص، بوی الکل، کافئین یا دخانیات سردردهای شما را تشدید می‌کند باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
    سبک زندگی سالم با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش و خواب کافی، کنترل استرس از عوامل مهم و تاثیرگذار در پیشگیری از بروز سردرد سینوسی است
    برای انجام فعالیت‌های هوازی باید اول بدن خود را گرم کنید تا از بروز سردرد جلوگیری شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درصورتی‌که با مصرف داروها برای سردرد سینوسی بیشتر از ۱۵ روز است که سردرد دارید یا اینکه سردردهای در بازه‌های زمانی بهبودی کوتاه مجدداً بروز می‌کنند یا در مواردی که سردرد به قدر شدید است که مجبور می‌شوید محل کار خود را ترک کنید، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.


سوالات متداول سردردهای سینوسی (سینوزیت)

    در سینوزیت کجای سر درد می‌گیرد؟

سردردهای سینوسی در سر و پیشانی بروز می‌کند و در اغلب اوقات موجب انتشار درد اطراف بینی می‌شود.

    چه زمانی از شبانه روز سردرد سینوسی تشدید می‌شود؟

اغلب افراد سردردهای سینوسی را صبح‌ها با شدت بیشتری تجربه می‌کنند که تا بعد از ظهر از شدت آن کم می‌شود.

    آیا تزریق بوتاکس بر سردرد سینوسی تاثیر دارد؟

پاسخ این سوال منفی است. تزریق بوتاکس بر سردردهای میگرنی تاثیر دارد و تاثیری بر باز شدن گرفتگی سینوس‌ها ندارد.

سردرد سینوسی از جمله انواع سردرد است که علت آن می‌تواند التهاب و تورم در غشای خود سینوس باشد. راههای مختلفی برای درمان سردرد ناشی از سینوزیت وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و علائم او، بهترین روش توسط پزشک متخصص انتخاب می‌شود.

سردرد سینوسی چیست؟

سینوس‌ها فضاهای کوچک حاوی هوا در جمجمه هستند که در پشت بینی، چشم‌ها و گونه‌ها یافت می‌شوند. این حفره‌ها به طرف بینی باز شده و موکوز خود را تخلیه کرده و هوا به‌خوبی در آن‌ها جریان پیدا می‌کند.

اگر غشای لوله‌ها و مجاری متصل‌کننده‌ی سینوس‌ها به پشت بینی ملتهب شود، ممکن است سینوس‌ها نتوانند به‌خوبی خود را تخلیه کرده و فشار درون آن‌ها افزایش می‌یابد و درنتیجه باعث ایجاد سردرد سینوسی می‌شوند.

سردرد ناشی از سینوزیت از جمله سردردهایی هستند که شیوع کمی داشته و به دلیل التهاب سینوس‌ها (سینوزیت) ایجاد می‌شوند. این سردردها به شکل یک درد مبهم و ضربان دار در بخش فوقانی صورت احساس می‌شوند.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند به سردرد سینوسی مبتلا هستند درحالی‌که در اصل، سردرد آن‌ها از نوع میگرن یا سردردهای تنشی (عصبی) است.

علت سردرد سینوسی چیست؟

التهاب و تورم در غشای خود سینوس می‌تواند منجر به افزایش ترشح موکوز و مایعات دیگر شود. این افزایش مایعات به همراه عدم توانایی تخلیه آن‌ها سبب افزایش فشار در درون حفره سینوس شده و باعث سردرد سینوسی می‌شود.

واژه سینوزیت برای توصیه التهاب سینوس‌ها به کار می‌رود.

بهترین راه جلوگیری از سردرد سینوسی

بهترین راه برای جلوگیری و رهایی از سردرد ناشی از سینوزیت درمان التهاب سینوس‌هاست. درصورتی‌که این درد به دلیل آلرژی ایجاد شده باشد می‌توان از داروهای آلرژی و اسپری‌های بینی مخصوص برای درمان آن استفاده کرد. پزشک شما ممکن است آنتی‌بیوتیک یا کورتیکواستروئید تجویز کند.

تغییر در سبک زندگی مثل استفاده از مرطوب‌کننده هوا و یا شستشوی مجاری بینی با آب‌نمک نیز می‌تواند مؤثر باشد.

جلوگیری از سردرد سینوسی

برای درمان سردرد ناشی از سینوزیت به پزشک مراجعه کنید

درصورتی‌که به سردردهای شدید مبتلا هستید و نمی‌توانید با استفاده از مسکن‌های بدون نسخه آن را کنترل کنید، مهم است که به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. به‌خصوص در مواردی که این سردرد یک هفته و یا بیشتر طول می‌کشد پزشک می‌تواند به‌خوبی علت آن را تشخیص دهد.

اگر روش‌های درمانی خانگی و دارویی کمکی نکردند، متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای تخلیه سینوس‌های شما، انجام عمل جراحی را پیشنهاد دهد.

سرماخوردگی و سایر دلایل سردرد سینوسی

سینوزیت به دو صورت حاد و مزمن می‌باشد که به نوبه خود در اثر عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا و یا آلرژی‌هایی مانند تب یونجه ایجاد می‌شود. با وجود اینکه سرماخوردگی معمولا مقصر اصلی این عارضه است، سینوزیت ممکن است در اثر هر عاملی که باعث جلوگیری از تخلیه آن شود ایجاد گردد.

از جمله دلایل دیگر و عواملی که زمینه‌ساز ایجاد سردرد ناشی از سینوزیت می‌شود عبارتند از:

•  سابقه آلرژی، مخصوصا تب یونجه و آسم
•  پلیپ‌های بینی و تورم در مجاری بینی
• خارهای استخوانی بینی
• تومور در بینی یا صورت
• انحراف تیغه بینی یا کام شکاف‌دار
•  رفتن به ارتفاعات زیاد
•  شنا و غواصی مکرر

رایجترین علائم سردرد سینوسی

سردرد سینوسی نوعی سردرد است که به‌صورت یک درد ضربان دار و ممتد در صورت (در اطراف چشم‌ها، گونه‌ها و پیشانی) احساس می‌شود. این درد معمولا در یک طرف صورت مشاهده می‌شود.

رایجترین علائم سردرد سینوسی عبارتند از:

1. سردرد شدید هنگام صبح
2. تشدید درد در موقعیت‌های مختلف
3. درد در دندان، فک فوقانی و صورت
4. حساسیت صورت به لمس و تورم
5. خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب

سردرد شدید هنگام صبح

این درد معمولا به هنگام صبح شدیدترین حالت خود را داشته و تا بعدازظهر از شدت آن کاسته می‌شود.

تشدید سردرد در موقعیت‌های مختلف

سردرد ناشی از سینوزیت معمولا زمانی که فرد سر خود را حرکت داده، آن را به طرف پایین خم کرده و یا تحت تغییرات شدید دمایی قرار می‌گیرد (مثل رفتن از یک اتاق گرم به هوای سرد بیرون از خانه) تشدید می‌شود.

درد در دندان، فک فوقانی و صورت

این درد می‌تواند به دندان‌ها، فک فوقانی و دیگر نقاط صورت نیز منتشر شود.

حساسیت صورت به لمس و تورم

صورت بیمار ممکن است نسبت به لمس حساس بوده و متورم شده باشد.

خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب

همچنین ممکن است علائم دیگر سردرد سینوسی مثل خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب نیز در فرد دیده شوند.

تفاوت سردرد سینوسی با میگرن و سردرد تنشی

علائم سردرد سینوسی ممکن است بسیار شبیه به میگرن و سردردهای تنشی باشند بنابراین تشخیص نوع سردرد بیمار کار دشواری خواهد بود. البته سردردهای سینوسی معمولا همراه با دیگر علائم سینوزیت مثل تب و خارج شدن موکوز از بینی ظاهر می‌شوند.

تفاوت سردرد سینوسی و سردرد میگرنی

عموما اگر فردی به درد صورت و سردرد مبتلا باشد ولی دیگر علائم سینوزیت در وی دیده نشوند، احتمال ابتلا به میگرن و سردردهای تنشی بیشتر خواهد بود.

تشخیص سردرد ناشی از سینوزیت 

پزشک برای تشخیص سردرد سینوسی از میگرن و سردردهای تنشی، سوالاتی را از شما خواهد پرسید.

اگر شما اخیرا به سرماخوردگی و آلرژی مبتلا شده‌اید و یا شاهد علائم سینوزیت بوده‌اید، این اطلاعات می‌تواند به پزشک شما در انجام تشخیص کمک کند. همچنین پزشک برای تشخیص سردرد ناشی از سینوزیت موارد زیر را بررسی می‌کند:

1. پزشک به داخل بینی بیمار نگاه کرده و به دنبال گرفتگی یا خارج شدن مواد از بینی می‌گردد.
2. همچنین پزشک نقاطی را بر روی صورت بیمار فشار داده و عکس‌العمل او را مشاهده می‌کند.
3. ممکن است پزشک نوری را به داخل سینوس‌ها بتاباند و وجود التهاب در این ناحیه را بررسی کند.
4. درصورتی‌که نور به‌خوبی وارد سینوس نشود، احتمال بسته بودن سینوس وجود دارد.
5. اگر پزشک به سینوزیت مزمن مشکوک شود، ممکن است آزمایشات عکس‌برداری مثل عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس، سی تی اسکن و یا اسکن MRI را برای بیمار تجویز کند.
6. درصورتی‌که پزشک به ایجاد سینوزیت در اثر آلرژی مشکوک شود، لازم است بیمار یک آزمایش آلرژی انجام دهد.

درمان سردرد ناشی از سینوزیت و گرفتگی بینی 

اهداف درمان برای سردردهای سینوسی، دوجانبه می‌باشند. اولین قدم، کاهش التهاب سینوس‌ها و کمک به تخلیه آن‌هاست. زمانی که تخلیه انجام شده و فشار کاهش می‌یابد، درد باید تسکین یابد. جنبه دیگر درمان، احساس راحتی بیمار به هنگام درمان مشکلات اوست.

ممکن است پزشک موارد زیر را توصیه کند:

1. آنتی‌بیوتیک برای درمان سینوزیت
2. کورتیکواستروئیدهای بینی
3. آنتی هیستامین‌ها
4. داروهای دکونژستان (ضد احتقان)

درمان سردرد ناشی از سینوزیت

آنتی‌بیوتیک برای درمان سینوزیت

درصورتی‌که پزشک به وجود عفونت‌های باکتریایی مشکوک باشد، برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. برای درمان سینوزیت شدید ممکن است بیمار بین ۱۰ تا ۱۴ روز آنتی‌بیوتیک مصرف کند. درمان سینوزیت مزمن زمان بیشتری لازم داشته و معمولا بین ۳ تا ۴ هفته طول می‌کشد.

کورتیکواستروئیدهای بینی

این اسپری‌های تجویز شده توسط پزشک، التهاب بینی را کاهش داده و از عطسه‌های مکرر، خارش و آبریزش جلوگیری می‌کنند. این اسپری‌ها برای از بین بردن علائم عارضه، کارایی بسیار بالایی دارند، بااین‌حال ممکن است از زمان شروع مصرف آن‌ها تا زمانی که بیمار آثار مثبت دارو را مشاهده می‌کند، بین چندین روز تا یک هفته زمان لازم باشد.

برخی از این داروها شامل موارد زیر است:

• بکلومتازون (Beconase)
• فلوتیکازون (Flonase)
• مومتازون (nasonex)
• تریامسینولون (Nasacort)

آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌ها به هر دو شکل خوراکی و اسپری بینی وجود داشته و انواع بدون نسخه و همچنین تجویزی آن‌ها موجود است که می‌توان از آن‌ها برای درمان آلرژی استفاده کرد. آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه، اثر کوتاه‌مدت‌تری داشته و علائم متوسط تا خفیف را تسکین می‌دهند. تمامی این داروها، از ترشح هیستامین در بدن جلوگیری می‌کنند.

آنتی‌هیستامین‌های قدیمی و خواب آور بدون نسخه شامل انواع زیر می باشد:

• دیفن هیدرامین (Benadryl)
• کلرفنیرامین (chlor-trimeton) 
• کلماستین (tavist) 

آنتی‌هیستامین‌های زیر از آنتی‌هیستامین‌های جدیدی هستند که مانند قبل باعث ایجاد خواب آلودگی نمی شوند: 

• فکسوفنادین (allegra)
• ستینزین (Zyrtec)
• لوراتادین (Claritin)

داروهای دکونژستان (ضد احتقان)

بسیاری از انواع دکونژستان‌های بدون نسخه، به شکل قرص و اسپری بینی موجودند. این داروها معمولا همراه با آنتی‌هیستامین‌ها مصرف می‌شوند.

دکونژستان‌های خوراکی و اسپری شامل سودافد، استیفد، آفرین و نئوسینفرین می‌باشند. برخی از دکونژستان‌ها ممکن است حاوی سودوافدرین باشند که فشار خون را افزایش می‌دهد. افراد مبتلا به فشار خون و یا پروستات بزرگ شده نباید از داروهای حاوی سودوافدرین استفاده کنند.

از استفاده اسپری‌های دکونژستان به مدت بیش از ۳ روز متوالی خودداری کنید مگر اینکه این کار توسط پزشک تجویز شده باشد. این کار می‌تواند باعث گرفتگی بیشتر شود. درصورتی‌که به آمفیزم و یا برونشیت مزمن مبتلا هستید، از این داروها استفاده نکنید.

عمل جراحی برای درمان سردرد سینوسی

برای سینوزیت مزمن که پاسخ مناسبی نسبت به داروها نشان نمی‌دهد، پزشک ممکن است انجام عمل جراحی آندوسکوپی سینوس را توصیه کند. این عمل با هدف برداشتن پلیپ‌ها و خارهای استخوانی انجام می‌شود. برخی از پزشکان نیز توصیه می‌کنند که عمل گشاد کردن ورودی سینوس انجام شود.

یک روش جدید با نام رینوپلاستی بالنی نیز وجود دارد که در طی آن، یک بالن را وارد حفره سینوس کرده و سپس آن را باد می‌کنند.

درمان خانگی سردرد ناشی از سینوزیت

اگر بیمار علائم خفیفی دارد، می‌توانید او را به‌صورت زیر در خانه تحت درمان قرار دهید:

•  استراحت و نوشیدن مقادیر زیاد مایعات
•  استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن
•  نگه داشتن یک حوله گرم بر روی سینوس‌های آسیب دیده به مدت چند دقیقه و چند بار تکرار این کار در روز
•  استفاده از مرطوب‌کننده هوا و اسپری بینی آب‌نمک برای رفع گرفتگی

برای سردرد چه دکتری بریم؟

برای درمان قطعی سردرد باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. پزشکان مغز و اعصاب به صورت تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد فعالیت نموده و بهترین راهکارهای درمانی را به بیماران ارائه می‌دهند.

تومور بینی و سینوس تومورهای خوش خیم و یا بدخیمی هستند که در بینی و سینوس ها ایجاد می‌شوند. این تومورها می‌توانند باعث بروز سرطان بینی شوند.

تومور بینی و سینوس چیست؟

سینوس‌های پارانازال (نزدیک بینی) حفره‌هایی در اطراف بینی هستند که داخل آن‌ها با لایه‌ای سلولی که تولید مخاط می‌کند پوشیده شده است. تولید مخاط از خشک شدن بینی جلوگیری می‌کند. بخش داخلی یا حفره بینی درست در پشت بینی قرار دارد و در هنگان نفس کشیدن، هوا از طریق آن به سمت گلو و ریه‌ها می‌رود.

تومور بینی و سینوس که به‌ ندرت رخ می‌دهد، جزء سرطان‌های سر و گردن محسوب می‌شود. این تومورها در داخل سینوس یا داخل حفره بینی ایجاد می‌شوند. علت اصلی بروز این توده سرطانی مشخص نیست.

اقدامات لازم در صورت مشاهده علائم تومور بینی و سینوسی

تومور بینی در ابتدا هیچ علائمی ندارد و در ادامه، علائم آن مشابه با عفونت بینی است. پزشکان می‌توانند با دیدن بینی با وسیله‌ای چراغ قوه مانند، عکسبرداری از بینی و نمونه‌برداری از بافت داخل بینی، وجود تومور را تشخیص دهند.

تومور بینی

اگر علائمی مشابه با سرطان سینوسی و بینی را دارید، بهتر است در اولین فرصت ممکن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اصلی‌ترین روش درمان تومور‌های بینی و سینوسی، انجام جراحی است. ممکن است برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی، از روش‌های پرتو درمانی و شیمی‌ درمانی استفاده شود. همچنین بعد از انجام جراحی نیز، این درمان‌ها برای پیشگیری از تشکیل مجدد تومور انجام می‌شوند.

ترکیبی از شیمی‌ درمانی و پرتو درمانی (با نام کمورادیو تراپی) نیز برای کوچک کردن تومورهای بزرگ یا کاهش خطر بازگشت تومور استفاده می‌شود. بعد از اتمام درمان، لازم است که به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

عکسبرداری اشعه ایکس از بینی یا آندوسکوپی بینی نیز باید تا چند سال پس از درمان به طور منظم انجام شوند. در بین جلسات دوره‌ای، هر زمان که با مشکلی مواجه شدید یا علائمی داشتید نیز باید در اولین فرصت ممکن به متخصص مراجعه کنید.

انواع تومورهای بینی و سینوسی

شایع‌ترین نوع سرطان حفره بینی و سینوس‌های بینی، سرطان کارسینوم سلول‌های سنگفرشی است. این نوع از سرطان در سلول‌های سنگفرشی (سلول‌های پهن و باریک) که در غشای سطحی سینوس و حفره بینی قرار دارند ایجاد می‌شود. سایر انواع سرطان های بینی و سینوسی عبارتند از:

• ملانوما
• ساکوما
• پاپیلومای دگرگون شده
• گرانولوم میانی

ملانوما

این سرطان از سلول‌هایی به نام ملانوسیت آغاز می‌شود. این سلول‌ها در واقع سلول‌هایی هستند که به پوست بدن، رنگ طبیعی آن را می‌بخشند.

ساکوما

سرطان در بافت عضلانی یا بافت‌های همبند ایجاد می‌شود.

پاپیلومای دگرگون شده

تومور‌های خوش‌خیمی که در داخل بینی تشکیل می‌شوند. در موارد بسیار کمی این توده‌ها سرطانی می‌شوند.

گرانولوم میانی

سرطان بافت‌هایی که در قسمت میانی صورت قرار دارند.

عوامل سرطان بینی و سینوسی

عواملی که موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان بینی و سینوسی می‌شوند عبارتند از:

• قرارگیری در معرض مواد شیمیایی و گرد و غبار مانند شرایط ایجاد شده در شغل‌هایی مثل ساخت مبلمان، کارخانجات چوب، نجاری، کفاشی، فلزکاری و نانوایی.
• ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس تبخال)
• مذکر بودن و داشتن سن بالای ۴۰ سال
• سیگار کشیدن

علائم تومورهای بینی و سینوسی

ممکن است سرطان بینی یا سینوس‌های پشت بینی در ابتدا هیچ علائم و نشانه‌ای نداشته باشد اما با رشد تومور به تدریج علائم بروز می‌کنند. علائمی که در ادامه آمده‌اند می‌توانند نشان دهنده سرطان حفره بینی و سینوس‌های نزدیک بینی باشند. برخی از این علائم بر اثر مشکلات و بیماری‌های دیگری نیز ممکن است بروز کند.

در صورت دیدن این علائم و نشانه‌ها به پزشک مراجعه کنید:

• انسداد سینوسی که باز نمی‌شود و یا احساس فشار بر سینوس
• سردرد یا درد ناحیه سینوس‌های پشت بینی
• آبریزش بینی
• خونریزی از بینی
• برآمدگی یا زخم در داخل بینی که خوب نمی‌شود
• برآمدگی در صورت یا سقف دهان
• بی‌حسی و گزگز در صورت
• تورم یا مشکلات دیگر چشم مانند دوبینی یا ناهماهنگ شدن حرکات چشم‌ها
• درد دندان‌های بالایی و یا فیکس نشدن دندان‌های مصنوعی در فک که قبلاً به خوبی در دهان جا می‌گرفتند.
• احساس درد و فشار در گوش

نحوه تشخیص تومورهای بینی

ممکن است پزشک تست‌ها و آزمایشات زیر را برای تشخیص توده داخل بینی تجویز کند:

• شرح‌ حال و معاینه فیزیکی کامل
• معاینه فیزیکی گردن، صورت و بینی
• عکسبرداری اشعه ایکس از سر و گردن
• ام آر آی
• نمونه گیری
• آندوسکوپی بینی
• آندوسکوپی حنجره

تشخیص تومورهای بینی

شرح‌ حال و معاینه فیزیکی کامل

در ابتدا پزشک بیمار را معاینه می‌کند تا شرایط کلی سلامت او را بسنجد و به دنبال علائم بیماری مانند برآمدگی یا التهاب یا هر چیز دیگری است که به نظر غیر عادی بیاید. همچنین پزشک به شرح حال بیمار گوش می‌دهد و سپس سوالاتی در مورد علائم او، عادات مربوط به سلامتی و بیماری‌ها و درمان‌های سابق از او می‌پرسد.

معاینه فیزیکی گردن، صورت و بینی

پزشک با استفاده از یک وسیله مخصوص که دارای دسته بلند و آینه است به داخل بینی نگاه می‌کند تا وجود هر چیز غیرعادی را بررسی کند. پزشک همچنین صورت و گردن بیمار را معاینه و ارزیابی می‌کند و به دنبال برآمدگی و غده لنفاوی متورم می‌گردد.

عکسبرداری اشعه ایکس از سر و گردن

اشعه ایکس یک پرتوی انرژی است که می‌تواند به بدن و همچنین به پرده‌ی فیلم نفوذ کند و به کمک آن می‌توان از داخل بدن عکسبرداری کرد.

ام آر آی

در اسکن ام آر آی از آهنریاهای بزرگ، امواج رادیویی و تکنولوژی کامپیوتری برای تولید یک سری تصاویر از قسمت‌های مختلف داخل بدن استفاده می‌شود. اسکن ام آر آی تصاویر بسیار دقیق‌تری با جزئیات بیشتر ارائه می‌کند.

نمونه گیری

در روش نمونه‌ گیری، مقداری از بافت یا سلول‌های ناحیه مورد نظر پزشک، برداشته می‌شود و سپس این بافت برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده شده و توسط پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ ارزیابی می‌شود.

نمونه‌گیری به سه روش انجام می‌شود:

• بیرون کشیدن نمونه با سوزن باریک
• نمونه‌ گیری با برش جزیی
• نمونه‌ گیری و استخراج کامل بافت

بیرون کشیدن نمونه با سوزن باریک

در این روش بافت یا مایع مورد نظر با استفاده از یک سوزن باریک بیرون کشیده می‌شود.

نمونه‌ گیری با برش جزیی

در این روش بخشی از بافتی که غیرعادی به نظر می‌رسد برش داده می‌شود.

نمونه‌ گیری و استخراج کامل بافت

در این روش بافتی که به نظر غیرعادی می‌رسد به طور کامل برداشته می‌شود.

آندوسکوپی بینی

در نازوسکوپی (آندوسکوپی بینی) پزشک فضای داخل بینی را معاینه می‌کند تا نواحی غیرعادی را شناسایی کند. یک وسیله باریک و بلند به نام نازوسکوپ (آندوسکوپ مخصوص بینی) وارد سوراخ بینی می‌شود. نازوسکوپ دارای منبع نوری و یک لنز دوربین کوچک برای دیدن فضای داخل بینی است.

می‌توان با استفاده از وسیله مخصوصی که روی نازوسکوپ قرار دارد از هر بافتی نمونه‌ برداری کرد. نمونه گرفته شده توسط پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ ارزیابی می‌شود تا علائم وجود سرطان بررسی شوند.

آندوسکوپی حنجره

در لارنگوسکوپی (آندوسکوپی حنجره)، حنجره بیمار معاینه می‌شود تا بافت‌های غیرعادی این ناحیه شناسایی شوند. یک وسیله لوله مانند و باریک که دارای منبع نوری و دوربین است از طریق دهان به سمت حنجره هدایت می‌شود، به این وسیله لارنگوسکوپ گفته می‌شود.

این وسیله دارای ابزار مخصوصی برای نمونه‌ برداری از بافت نیز هست و پزشک در صورت نیاز از بافت این ناحیه نیز نمونه‌ برداری می‌کند. نمونه بافت در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا علائم وجود سرطان بررسی شوند.

درمان تومورهای بینی و سینوسی چگونه است؟

روشهای درمان سرطان بینی عبارتند از:

• جراحی
• پرتو درمانی
• شیمی درمانی

جراحی تومور بینی

جراحی برداشتن تومور، پرکاربردترین روش درمانی برای تمامی انواع تومورهای حفره بینی و سینوس در تمامی مراحل است. جراح تمامی تومور، احتمالا بخشی از بافت سالم و استخوان را برمی‌دارد. در صورتی که تومور سینوسی و بینی به بافت‌های مجاور و غدد لنفاوی نفوذ کرده باشد، جراح غدد لنفاوی و سایر بافت‌های سرطانی را نیز برمی‌دارد. این جراحی ممکن است به یکی دو روش جراحی بسته تومور بینی یا جراحی باز انجام شود.

حتی در صورتی که جراح تمامی بافت سرطانی را خارج کند، باز هم برخی از بیماران بعد از جراحی تحت شیمی‌ درمانی و پرتو درمانی قرار می‌گیرند تا هر سلول سرطانی که احتمالا باقی‌ مانده است، از بین برود. درمان‌های انجام شده بعد از جراحی در واقع برای کم کردن ریسک بازگشت دوباره سرطان است و به آن‌ها درمان کمکی گفته می‌شود.

پرتو درمانی تومور بینی و سینوس

پرتودرمانی یکی از روش‌های درمان سرطان بینی است که در آن از پرتوهای اشعه ایکس یا سایر پرتوهای پر قدرت برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و متوقف کردن پیشرفت سرطان استفاده می‌شود. پرتو درمانی به دو روش انجام می‌شود:

1. پرتو درمانی خارجی
2. پرتو درمانی داخلی

پرتو درمانی خارجی

پرتو درمانی خارجی که در آن از دستگاه مخصوصی برای ارسال پرتوهایی پرقدرت به سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دوز کلی پرتو درمانی گاهی به چند دوز کوچک‌تر و مساوی تقسیم می‌شود که یک دوره درمانی چند روزه اعمال می‌شود. به این روش پرتودرمانی جزء به‌ جزء گفته می‌شود.

پرتو درمانی داخلی

در روش پرتو درمانی داخلی از سرنگ، کپسول، سیم یا کاتتر (لوله‌های باریک) استفاده می‌شود که حاوی مواد رادیواکتیو هستند و از طریق آن‌ها ماده‌ی رادیواکتیو مستقیما در نزدیکی سلول‌های سرطانی آزادسازی می‌شود.

نحوه انجام پرتو درمانی به نوع سرطان و مرحله پیشرفت آن بستگی دارد. پرتو درمانی داخلی و خارجی هر دو در درمان تومور‌های حفره بینی و سینوس‌های نزدیک بینی کاربرد دارند. انجام پرتو درمانی خارجی در ناحیه نزدیک به غده‌ی هیپوفیز در سر می‌تواند بر عملکرد غده تیروئید اثر بگذارد. بنابراین قبل و بعد از پرتودرمانی، عملکرد غده تیروئید بیمار ارزیابی می‌شود.

درمان سرطان بینی از طریق شیمی‌ درمانی

در روش شیمی‌ درمانی برای درمان سرطان بینی از داروهایی قوی برای متوقف کردن رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند یا از تکثیر آن‌ها جلوگیری کنند.

زمانی که داروی شیمی‌ درمانی تزریق می‌شود و یا از طریق قرص خورده می‌شود، وارد خون شده و می‌تواند به تمامی سلول‌های سرطانی موجود در بدن برسد (شیمی‌ درمانی سیستمی).

در روش دیگری، داروی شیمی‌ درمانی در مایع مغزی نخاعی یا یک عضو خاص یا در یکی از حفره‌های بدنی مانند شکم تزریق می‌شود. در این روش، داروی شیمی‌ درمانی بیش از همه بر روی همان ناحیه مورد نظر تاثیر می‌گذارد. به این روش شیمی‌ درمانی موضعی گفته می‌شود.

در شیمی‌ درمانی ترکیبی بیش از یک نوع داروی شیمی‌ درمانی برای مقابله با سرطان استفاده می‌شود. روش انجام شیمی‌ درمانی به نوع سرطان، مرحله پیشرفت آن و شرایط بیمار بستگی دارد.